Ο Τζον λε Καρέ (John le Carré) είναι άγγλος συγγραφέας, δημοφιλής για τα ρεαλιστικά, γεμάτα αγωνία κατασκοπικά μυθιστορήματά του, βασισμένα σε βαθιά γνώση της διεθνούς κατασκοπείας. Θεωρείται ο συγγραφέας που ανήγαγε το μυθιστόρημα κατασκοπίας σε λογοτεχνία αξιώσεων. Πολλά από τα βιβλία του έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Ο Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνγουελ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1931 στην παραθαλάσσια πόλη Πουλ της νοτιοδυτικής της Αγγλίας. Παιδί προβληματικών γονιών – ο πατέρας του ήταν μετρ στις απάτες παντός είδους και η μητέρα του εγκατέλειψε την οικογενειακή εστία, όταν ήταν πέντε ετών – σπούδασε ξένες γλώσσες στα Πανεπιστήμια Βέρνης και Οξφόρδης και το 1959 εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα της Μεγάλης Βρετανίας, όπου ως πράκτορας υπηρέτησε τόσο στην αντικατασκοπεία (MI5), όσο και στην κατασκοπεία (MI6).

Η μεγάλη επιτυχία με το μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος που γύρισε από το κρύο»

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Δυτική Γερμανία εξέδωσε το πρώτο μυθιστόρημά του με τίτλο «Call for the Dead» (1961), το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1967 με τον τίτλο «The Deadly Affair» από τον Σίντνεϊ Λούμετ. Περισσότερο αστυνομικό παρά μια ιστορία κατασκοπείας, παρουσίασε στο αναγνωστικό κοινό τον πανέξυπνο, αλλά και διακριτικό πράκτορα Τζορτζ Σμάιλι, ο οποίος έγινε ο πιο γνωστός χαρακτήρας του συγγραφέα κι εμφανίστηκε σε πολλά μεταγενέστερα έργα του. Επειδή απαγορευόταν στους διπλωμάτες - πράκτορες να χρησιμοποιούν το όνομά τους, υπέγραψε το βιβλίο, όπως και τα επόμενα, με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Τζον λε Καρέ («Καρέ» στα γαλλικά το τετράγωνο).

Με το τρίτο του μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος που γύρισε από το κρύο» («The spy who came in from the cold», 1963) γνώρισε απρόσμενα μεγάλη επιτυχία. Κεντρικός ήρωας του βιβλίου του είναι ένας ηλικιωμένος βρετανός πράκτορας, ο Άλεκ Λίμας, ο οποίος έχει επιφορτιστεί από την υπηρεσία του να προσποιηθεί τον πολιτικό φυγάδα στην Ανατολική Γερμανία για να «κάψει» έναν ανώτερο πράκτορα της χώρας. Σε αντίθεση με τους λαμπερούς κατασκόπους τύπου Τζέιμς Μποντ, ο Λίμας είναι ένας μοναχικός και αποξενωμένος άνθρωπος, χωρίς αξιοσέβαστη σταδιοδρομία ή θέση στην κοινωνία. Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε με επιτυχία στον κινηματογράφο το 1965 από τον Μάρτιν Ριτ με τον ίδιο τίτλο και πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στο ρόλο του Λίμας.

Αποκλειστική ενασχόληση με το γράψιμο

Το 1964 ήταν μία καθοριστική χρονιά γι’ αυτόν, καθώς απομακρύνθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία, όταν ο άγγλος διπλός πράκτορας Κιμ Φίλμπι αποκάλυψε τα ονόματα των συναδέλφων του και του ίδιου του λε Καρέ. Έτσι, αποφάσισε ν’ ασχοληθεί αποκλειστικά με το γράψιμο, με δεδομένο την επιτυχία των βιβλίων του.

Ύστερα από μία σειρά μυθιστορημάτων, που δεν είχαν ιδιαίτερη απήχηση, ο Λε Καρέ επέστρεψε στον Τζορτζ Σμάιλι με το βιβλίο «Και ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι» («Tinker, Tailor, Soldier, Spy», 1974), το πρώτο έργο μιας τριλογίας κατασκοπικών μυθιστορημάτων με κεντρικούς ήρωες τον Σμάιλι και τη νέμεσή του, τη σοβιετική κατάσκοπο Κάρλα. Το 1979 μεταφέρθηκε στην τηλεόραση και το 2011 στον κινηματογράφο με τον ίδιο τίτλο από τον σκηνοθέτη Τόμας Άλφρεντσον. Η διαμάχη Σμάιλι-Κάρλας συνεχίστηκε με τον «Έντιμο Μαθητή» («The Honourable Schoolboy», 1977) και κορυφώθηκε με το «Οι άνθρωποι του Σμάιλι («Smiley’s People», 1980), με την επιτυχημένη προσπάθειά του να φέρει την Κάρλα στη Δύση.

Το 1983 σημείωσε μία ακόμη μεγάλη επιτυχία με το μυθιστόρημα «Η μικρή τυμπανίστρια» («The Little Drummer Girl», 1983), στο οποίο διερευνά τη σύγκρουση ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1984 από τον Τζορτζ Ρόι Χιλ και στην τηλεόραση το 2018.

Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «A Perfect Spy» (1986) με την ιστορία ενός διπλού πράκτορα, «Η Ρωσική Εστία» («The Russia House»,1989) που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1990 από τον Φρεντ Σκέπιζι με πρωταγωνιστή τον Σον Κόνερι, «The Secret Pilgrim» (1991), «Νυχτερινή Βάρδια» («The Night Manager», 1993), «Our Game» (1995) που εκτυλίσσεται μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και ο «Ράφτης του Παναμά» («The Tailor of Panama», 1996) που γυρίστηκε ταινία το 2001 από τον Τζον Μπούρμαν.

«Ο Επίμονος Κηπουρός»

Το 2001 δημοσίευσε το μυθιστόρημά του «Ο Επίμονος Κηπουρός» («The Constant Gardener» (ταινία το 2005 από τον βραζιλιάνο σκηνοθέτη Φερνάντο Μεϊρέλες), στο οποίο ένας βρετανός διπλωμάτης ερευνά το θάνατο της γυναίκας του και αποκαλύπτει τις παράνομες πρακτικές μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Το έργο αυτό ξάφνιασε κοινό και κριτικούς, καθώς απέδειξε ότι ο λε Καρέ δεν ήταν μόνο ένας συγγραφέας κατασκοπικών μυθιστορημάτων του Ψυχρού Πολέμου.

Το 2003 κυκλοφόρησαν οι «Απόλυτοι Φίλοι» («Absolute Friends»), με ήρωες δύο πράκτορες της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, που επανασυνδέονται στην Ευρώπη μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Στο μυθιστόρημά του «Νο1 καταζητούμενος» («A Most Wanted Man», 2008), που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2014 από τον Άντονι Κόρμπιν, παρακολουθεί τις προσπάθειες ενός τρομοκράτη – γιου ενός συνταγματάρχη της KGB – να κρυφτεί στο Αμβούργο, ενώ στο «Ένας προδότης στα μέτρα μας» («Our Kind of Traitor», 2010) – ταινία το 2016 από τη Σουζάνα Γουάιτ με τον ελληνικό τίτλο «Ένας προδότης ανάμεσά μας» – αφηγείται την ιστορία ενός ζευγαριού που βρίσκεται σε διακοπές και ακούσια εμπλέκεται σε μία περίπλοκη συνωμοσία με τη συμμετοχή ρώσων μαφιόζων, πολιτικών και διεθνών τραπεζιτών.

Παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, ο Τζον λε Καρέ συνεχίζει να γράφει και να εκδίδει έργα του. Στο «Μια Ευαίσθητη Αλήθεια» («A Delicate Truth», 2013) ένας νεαρός δημόσιος υπάλληλος προσπαθεί να διακρίνει τι πραγματικά συνέβη κατά την παράδοση στις αρχές ενός τρομοκράτη και στο «Η Κληρονομιά των Κατασκόπων» («A Legacy of Spies», 2017) επανεξετάζει τη μεγάλη του επιτυχία «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο», παρουσιάζοντας παλιούς και νέους χαρακτήρες. Το πιο πρόσφατο έργο του «Ο Έντιμος Άνθρωπος» («Agent Running in the Field», 2019), είναι μία ιστορία κατασκοπίας που εκτυλίσσεται το 2018 και στην οποία εντάσσει και την υπόθεση του «Brexit», στο οποίο ήταν απόλυτα αντίθετος, όντας υπέρμαχος της Ενωμένης Ευρώπης.

Ο Τζον Λε Καρέ πέθανε στις 12 Δεκεμβρίου 2020 στο Τρούρο της Κορνουάλης, σε ηλικία 89 ετών.




Πηγή